Het windpark
De orgels
De Grote Kerk aan de Markt is één van de belangrijkste rijksmonumenten in Wijk bij Duurstede en kent een uniek ‘orgelpark’ waarvan zeker het hoofdorgel van belangrijke historische waarde is. Het behoort tot één van de oudste orgels van Nederland en wordt voor de uitvoering van Renaissance muziek en muziek uit de Vroegbarok door gerenommeerde musici geroemd.
Kiespenning orgel
De geschiedenis van het hoofdorgel gaat terug tot in de 15e eeuw. Halverwege de 16e eeuw is het 15e-eeuwse instrument vervangen door een nieuw en groter orgel. Met name uit die tijd stamt het grootste deel van de huidige orgelkas.
In het begin van de 17e eeuw is er opnieuw sprake van vervanging. Op een inscriptie bij het borstwerk en op het klankbord is het jaartal 1631 terug te vinden. Het is zeer aannemelijk dat in dat jaar de vernieuwing van het orgel was afgerond. Er bestaat alle reden aan te nemen dat Albert Kiespenning de bouwer is. Het merendeel van het bij die vernieuwing gebruikte pijpwerk klinkt nu nog steeds. Bij deze 17e-eeuwse verandering is geen pijpwerk uit de 15e eeuw meer gebruikt.
in 2018 is - voorsorterend op de komt van het Harrison & Harrison-orgel uit 1883 - het orgel in middentoon-stemming gestemd
Johann Caspar Friedrichs uit Gouda was de orgelbouwer die in 1819 het Rugwerk aanbracht.
Een ingrijpende wijziging! Over de redenen tasten we tot op de dag van vandaag in het duister. Een voor de bespeler bepaald geen gelukkige ingreep: de afstand tussen klavier en Rugwerk was zo krap, dat een orgelbank niet paste en een uitklapbare klep aan het Rugwerk dienst deed om te kunnen zitten.
De hier gebruikte foto’s van het Kiespenningorgel maken duidelijk hoe ingrijpend het plaatsen van het Rugwerk ook was voor het balkon. Het ‘zwaluwnest’ werd verbouwd tot een balkon over de volledige breedte van het middenschip. In de periode van het orgel met Rugwerk werd het orgel bereikt via de wenteltrap naar de toren.
Friedrichs koororgel
Het Kiespenning-orgel is tijdens de restauratie in de jaren 70 van de vorige eeuw weer zoveel mogelijk teruggebracht in de 17e-eeuwse staat. Het huidige koororgel werd gebouwd door de firma Van Vulpen met gebruikmaking van het Rugwerk van Friedrichs.
Het oorspronkelijke ‘zwaluwnest’ van het Kiespenningorgel kwam weer terug. Vanaf dat moment bereiken we dat orgel weer via een trap in het torenportaal.
Harrison & Harrison
Het is een typisch voorbeeld van de Engelse orgelbouw uit eind 19e eeuw met twee fronten. Karakteristiek zijn ook de beschilderde frontpijpen. Dat geldt zowel voor het hoofd-front als voor het zij-front.
Dit instrument betreft een schitterend nog overgebleven orgel van het vroege Harrison & Harrison-werk, de tijd dat Thomas Harrison de scepter zwaaide.
Het voor Engelse orgels zo karakteristieke Swell werk (Swell Organ) is zeer rijk uitgerust met maar liefst 9 registers van Bourdon 16’ tot en met de Fifteenth 2’. Het kent twee 8’ strijkers en twee schitterende 8’ tongwerken.